امر به معروف باید جامعه را به سمت مهدویت سوق دهد

 به گزارش عاشورا حجت الاسلام سعید اصفهانیان در نشست هم اندیشی ماهانه ستاد امر به معروف و نهی از منکر با عنوان «اربعین و احیای امر به معروف و نهی از منکر» به تبیین دو موضوع فهم دقیق امر به معروف و فهم جدید اربعین پرداخت و گفت: آیات ۱۰۳ تا ۱۰۵ سوره آل عمران سیاق مناسبی است که فضای امر به معروف و مقدمات و موخرات آن را کنار هم فراهم می آورد و در این آیات ۱۸ عنصر مطرح می شود که در اولین آیه ۱۰ کلان عنصر به عنوان سرشاخه های تحول در زمین مطرح است و در آیه دوم پنج کلان عنصر وجود دارد که انسان زمینی می باید در امتداد حرکت آسمانی داشته باشد.

وی ضمن برشمردن ۱۰ عنصر آیه اول گفت: اعتصام، توجه به نعمت جاری، الفت بعد از عداوت، توجه به اخوت پس از الفت، نجات از آتش و موضوع هدایت از عناصری است که رفتار خدایی را تبیین می کند. در آیه دوم یعنی آیه ۱۰۴ سوره آل عمران نیز موضوع امر به معروف و نهی از منکر مطرح می شود که این آیه را باید در ادامه آیه قبل دید که ایجاد زیرساخت های الهی موفقیت در آن تضمین شده است و نمی توان این آیه را به صورت مستقل بررسی کرد. چون امر به معروف یک فضای تنفسی و زیرساخت تکلیفی دارد.

مدیر موسسه مطالعات راهبردی اصحاب الحسین (ع) افزود: بنابر این اگر امر به معروف و نهی از منکر موجب تفرقه اجتماعی شود، دیگر امر به معروف نیست. چون امر به معروف و نهی از منکر یک سامانه است که در امتداد حرکت آسمانی نور قرار می گیرد و باید جامعه را به سمت جامعه مهدوی سوق داده و امت سازی داشته باشد.

وی اضافه کرد: در آیه دوم نکاتی همچون دعوت به خیر، امر به معروف، نهی از منکر و رستگاری مطرح می شود ولی در آیه سوم مسائلی مانند تفرقه و اختلاف آمده که از آن نهی می شویم و نباید به سمت آن برویم. بنابر این اگر بخواهیم جامعه بر مبنای ریسمان الهی باشد اولین حرکت، امر به معروف نیست بلکه ابتدا دیدن نعمت خدا به ویژه نعمت های تاکید شده ای است که در جامعه جریان دارد و باید آن را در معرض دید همگان قرار داد تا جامعه به ذکر نعمت کشیده شود.

اصفهانیان ادامه داد: بر این اساس ابتدا باید چشم نعمت بین داشته باشیم. امروز جامعه ما به دلیل خیانت یا جهالت برخی افراد نگاه زمینی دارد و بخشی از فضای داخلی به سمت زمین است. یعنی چشمان مردمی که هر روز صبح به این مساله فکر می کنند که چگونه زنده بمانند یا پاسخ درخواست فرزندان خود را چگونه بدهند، به سمت آسمان نیست و آموزشی هم برای دیدن نعمت نداده ایم. در این فضا سخت ترین کار ارزشی برای کسانی است که می خواهند امر به معروف کنند. چون جامعه دچار مشکلات فراوانی است.

نویسنده کتاب از ملک سلیمان تا ملک مهدی(عج) افزود: بنا بر این تا زمانی که جامعه داشته های نعمتی خود را نبیند، امر به معروف و نهی از منکر فقط دافعه ایجاد می کند. چون جامعه در سختی است و نمی تواند امر و نهی را بفهمد. کسی که تکلیف داشته تا امور مردم را تسهیل کند تا کنون کاری نکرده و در این فضا امر و نهی کردن فقط به ایجاد مشکل منتهی می شود.

وی تاکید کرد: اگر بخواهیم جامعه را به ریسمان الهی دعوت کنیم مساله اول ذکر نعمت است و مساله دوم امت سازی است. بنابر این با توجه به دو رویکرد کلان ذکر نعمت و امت سازی می توان جایگاه امر به معروف و نهی از منکر را مشخص کرد.

اصفهانیان با اشاره به مفهوم امت گفت: مباحث امت در سه حوزه مبدا، مقصد و حرکت میان مبدا و مقصد مطرح می شود و برای تحقق امت سه گام وجود دارد که یکی دعوت به خیر است، دیگری امر به معروف و نهی از منکر است که قبل از این موارد فضای امت سازی باید حاکم باشد نه تفرقه که لازمه آن اعتصام به ریسمان الهی است.

وی ادامه داد: امر به معروف و نهی از منکر در سامانه اصلی باعث جهت دهی جامعه می شود و وحدت اجتماعی را ایجاد می کند و بهترین مکانیسم در حرکت به سوی جامعه مهدوی است به شرطی که در سامانه خود قرار داشته باشد. 

این پژوهشگر مذهبی با تاکید بر عنصر الفت و محبت در امر به معروف و نهی از منکر گفت: وقتی خدا بخواهد مطالبه حرکت جمعی از ما داشته باشد، خودش الفت میان قلب ها را در یک پدیده اجتماعی ایجاد می کند و در امتداد آن حرکت الهی ما می توانیم کاری انجام دهیم.

وی افزود: نقطه کانونی آیه ۱۰۳ سوره آل عمران عبارت است از ایجاد مهربانی میان قلب ها و برقراری برادری در میان مردم و در فضای اجتماعی طی هزار و ۴۰۰ سال گذشته حرکت اجتماعی خدایی که با پایداری همراه بوده و پیوند قلب ها را داشته به عنوان نمونه می توان به انقلاب اسلامی و پیاده روی اربعین اشاره کرد.

اصفهانیان اضافه کرد: انقلابی که خدا با ظرفیت ۹۸ درصد تالیف قلوب به ما هدیه کرد و امروز بلایی به سر آن آورده ایم که نمی دانیم چه کنیم. پیوند آسمان و زمین در هزار و ۴۰۰ سال در نقطه عطف خود در انقلاب اسلامی ایران شکل گرفت و آن پیوند کار ما نبود بلکه خدا الفت و مهربانی را میان مردم ایجاد کرد.

وی از ضرورت فهم جدید اربعین و کشف مولفه های جدید سخن گفت و افزود: اربعین و امت سازی از خودسازی تا تمدن سازی جزو مباحثی است که تاکنون طی دو کنگره بیان شده است. پیاده روی اربعین به عنوان یک پدیده اجتماعی بزرگ همراه با پایداری است که شروع آن با الفت دلهای مردم است.

نویسنده کتاب ولایت در کرانه هستی افزود: اولین چیزی که باید انقلاب اسلامی و اربعین شکل دهد حرکت به سمت امت سازی است و در امت سازی باید ایجاد فضای دعوت به خیر و نیکی را دید و اولین چیزی که انقلاب اسلامی ایجاد کرد امر به معروف نبود بلکه ایجاد فضای دعوت به خیر بود.

وی افزود: در اربعین نیز اینگونه است و کسی در پیاده روی اربعین نیازی به امر به معروف نمی بیند چون در فضای دعوت به خیر کسی که دعوت کننده به خیر است، خودش بار آن را به دوش می کشد و با ساختن یک فضای جذاب، آنگاه جامعه را به آن دعوت می کند که در چنین حالتی جامعه هیچگاه گارد نمی گیرد.

اصفهانیان با یادی از سرادر شهید حاج قاسم سلیمانی گفت: امام کسی است که می گوید بیا. یعنی فرمانده باید بگوید بیا نه این که به دیگران بگوید برو. ما باید تکلیف امر به معروف و نهی از منکر را در سراسر کشور مشخص کنیم. یعنی باید بگوییم بیا یا برو؟ اگر امر به معروف در نقطه بیا قرار دارد، به این معناست که گوینده در نقطه ای ایستاده و مخاطب اجتماعی را به جایگاهی دعوت کرده و مخاطب نیز قبول میکند ولی اگر امر به معروف توسط مخاطبان و آمران و ناهیان برو باشد، چنین درخواستی جواب نخواهد داد.

وی افزود: اگر شهادت قاسم سلیمانی اشک بسیاری از افراد بی تفاوت و دشمنان انقلاب را درآورد، به این دلیل بود که او خودش دقیقا در نقطه بیا ایستاده بود و آمر به معروف باید اینگونه باشد و آنگاه بگوید بیا. چنین امر و نهیی می تواند جامعه را به سمت مهدویت هدایت کند ولی امر به معروف برو مشکلاتی مانند تفرقه برای تمام عاشقانی ایجاد می کند که می خواهند این حاکمیت قرآنی را اجرا کنند.

این پژوهشگر مذهبی ادامه داد: جریان اربعین جدید از سال ۲۰۰۳ و بعد از فروپاشی حکومت صدام بوجود آمد و موجی در عراق به راه افتاد و از سال ۲۰۰۸ نیز موج بین المللی اربعین سامان یافت. اربعین فقط کار خداست و ما به عنوان فقط یک ایرانی نباید هیچ نقشی در اربعین و انقلاب قائل باشیم اما ایرانی متصل به خدا در اربعین و انقلاب نقش دارد ولی این اشتباه است که وجه ملی و زمینی و استقلالی خودمان را بدون نسبت به خورشید مطرح کنیم.