از آسایش تا آرامش فاصله بسیار است

به گزارش تیتر عاشورا: در این روزها وقتی به جهانی که در آن زندگی می‌کنیم نگاه می‌اندازیم به یک نکته دست خواهیم یافت و آن نکته این است که استرس‌ها با منشأ مشخص و اضطراب‌ها با منشأ نامشخص سراسر زندگی‌مان را فراگرفته‌اند و وجود نگرانی‌ها در زندگی یکی از مسائلی است که از کیفیت زندگی انسان می‌کاهد و او را نسبت به زندگی خود ناراضی می‌کند.

تحقیقات بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد تکنولوژی‌های نوین، با سبک زندگی جدیدی که برای انسان‌ها به ارمغان آورده‌اند نیز در ظهور و بروز اضطراب‌ها و نگرانی‌ها، نقش مهمی را ایفا می‌کنند؛ به عنوان مثال پژوهش‌های سال‌های اخیر که در کشور ما نیز انجام شده است از این مسأله حکایت دارد که «بین فضای مجازی و اضطراب دانش‌آموزان و همچنین بین فضای مجازی و اختلال در کارکرد آنها از نظر آماری رابطه معناداری وجود دارد ».[۱]

در اثبات این مدعا که زندگی انسان علی‌رغم پیشرفت‌های مادی و تکنولوژیک، در سال‌های اخیر وارد چالش‌های جدی شده است تردیدی وجود ندارد و برای آن مثال‌های متعددی می‌توان ذکر کرد که در این کوتاه نوشته نمی‌توان حتی به موارد اندک آن پرداخت و حتی شاید لازم هم نباشد که بدان پرداخته شود، چرا که هر فرد وقتی قدری تمرکز می‌کند با علم حضوری خود این مسأله را درک می‌کند و تأیید می‌نماید که وجود امکانات رفاهیِ بسیار، در اطراف‌مان، به آن میزانی که بر آسایش و راحتی ما افزوده است نتوانسته برای ما آرامش و رضایت درونی ایجاد نماید که پاسخ دادن به علت و چرایی این مساله می‌تواند گره از بسیاری مشکلات زندگی‌های امروزه ما باز کند؛ علتی که شاید بتوان آن را در این عبارت خلاصه کرد: «انسان بیشتر از آنی که نیازمند راحتی و رفاه مادی باشد به آرامش درونی نیازمند است» و این همان چیزی است که باید بدان توجه ویژه شود.

«یک نکته مهم در شناخت آرامش، توجه به چند بعدی بودن انسان است. بشر به وسیله یک خودآگاهی این حقیقت را در خود می‌یابد که یک موجود تک‌بعدی و صرفاً مادّی نیست و برای رسیدن به آرامش کامل باید به هر دو بعد وجودی‌اش توجه داشته باشد ».[۲] و این همان نکته‌ای است که دنیای مدرن بدان توجه لازم و کافی را نداشته است و برای سالیانی متمادی به دنبال این بوده که بشر را در مادیات صرف فرو برد و با ایجاد یک غفلت جهانی بر نیاز معنوی و روحانی او پرده بیندازد غافل از این‌که امری که در فطرت و نهاد انسان قرار داده شده است زوال ناپذیر است و همین فطرت بیدار است که اگر انسان فرسنگ‌ها از آن فاصله گرفت باز هم به آن باز خواهد گشت و در سایه توجه به آن است که به جستجوی آرامش حقیقی می‌پردازد و در درون خود نسبت به آن عطش احساس می‌کند.

خداوند تبارک و تعالی بازگشت به دین و معنویت را از ظرفیت‌های انکار ناشدنی فطرت می‌داند و در این باره در قرآن کریم می‌فرماید: «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ ؛[۳] پس روی خود را با گرایش تمام به حقّ، به سوی این دین کن، با همان سرشتی که خدا مردم را بر آن سرشته است. آفرینش خداوند تغییرپذیر نیست. این است همان دین پایدار، ولی بیشتر مردم نمی‌دانند».

وارد شدن در آسایش مادی اگر با مواردی که موجب آرامش است همراه و هم‌خوان نباشد نه تنها بر میزان آرامش درونی نخواهد افزود بلکه سبب از بین رفتن آرامش موجود نیز خواهد شد؛ بنابراین اگر بخواهیم برای این دنیا، نسخه‌ای ارائه دهیم که هم به ما آرامش حقیقی را تزریق کند و هم به دنیای مادی ما رنگ و بویی تازه ببخشد، باید به دنبال عوامل حقیقی آرامش بگردیم و آن نسخه چیزی نیست جز ارتباط و اتصال به منبع لایزال و لایتناهی الهی.

و چه زیبا قرآن کریم برای آنانی که به دنبال رهایی از تشویش‌ها و اضطراب‌ها هستند بیان می‌دارد: «هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَعَ إِیمَانِهِم ْ؛[۴] اوست که آرامش را در دل‌های مؤمنان نازل کرد، تا ایمانی بر ایمان‌شان بیفزاید». و قالب دریافت آن را نیز معرفی می‌نماید که: «الَّذِینَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ؛[۵] آنها که به خدا ایمان آورده و دلهاشان به یاد خدا آرام می‌گیرد، آگاه شوید که تنها یاد خدا آرام‌بخش دلهاست».

خلاصه کلام اینکه خداوند متعال منبع اصلی آرامش است و زنده نگه داشتن ذکر و یاد او در دل اصلی‌ترین قالب برای دریافت آرامش است و هر کس که بتواند در طول روز لحظات بیشتری را با یاد خدا سپری کند و امورات خود را بدان گره بزند قطعاً از آرامش و سکینه بهره بیشتری برخوردار خواهد بود و از زندگی و امکاناتی که دارد لذت بیشتری خواهد برد هرچند اگر آن امکانات به ظاهر زیاد نباشد!