خداوند متعال، آخرین پیامبر خود را به عنوان گل سر سبد خلقت، رحمتی برای همه مخلوقات قرار داد و فرمود: و تو را جز رحمتى براى جهانیان نفرستادیم. همه وجود رسول خدا رحمت است و سخن او وحی از سوی پروردگار.
به گزارش عاشورا به نقل از خبرگزاری فارس، خداوند متعال، آخرین پیامبر خود را به عنوان گل سر سبد خلقت، رحمتی برای همه مخلوقات قرار داد و فرمود: «وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمین؛ [۱] و تو را جز رحمتى براى جهانیان نفرستادیم.» همه وجود رسول خدا رحمت است و سخن او وحی از سوی پروردگار؛ چنان که قرآن کریم در توصیف ایشان می‌فرماید: «وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْىٌ یُوحَى؛ [۲] و از سر هوس سخن نمى‌‌گوید. این سخن به جز وحیى که وحى مى‌‌شود نیست.»
ضامنان آهو، شفیعان قیامت
گر چه امام رضا (ع) با لقب ضامن آهو شهرت یافته است اما این قضیه در مورد رسول خدا (ص)، امام سجاد و نیز امام صادق (ع) نیز نقل شده است.
روزى در مسیر رسول خدا (ص) آهویی که در دام افتاده بود به ایشان گفت: یا رسول اللَّه من کودکى دارم که احتیاج به شیر دارد، من اکنون در این دام گرفتارم و کودکم گرسنه مانده است، مرا از این دام رها کن تا کودک خود را شیر دهم. حضرت فرمود: من چگونه شما را آزاد کنم در حالی که صاحب دام اکنون در اینجا نیست، آهو گفت: شما مرا رها کنید من پس از اینکه کودکم را شیر دادم بازمی‌گردم. پیغمبر(صلى اللَّه علیه و آله) او را از دام رها کرد و منتظر ماند تا آهو بازگشت و صاحب دام نیز از راه رسید، حضرت از آهو شفاعت نمود، صیاد نیز او را رها کرد، پس از این مردم، آنجا را به مسجد تبدیل کردند. [۳]
شبیه به این داستان در مورد امام سجاد علیه السلام نیز نقل شده است. [۴] همچنین در مورد امام صادق(علیه السلام) نیز نقل شده است. [۵]
تمامی اهل بیت علیهم السلام شفیع و ضمانت کننده کسانی هستند که به آنها توسل کنند. البته شفاعت اصلی ایشان در قیامت که اتفاقاً بیش از هر زمان دیگری به ضمانت این بزرگواران نیازمند هستیم انجام می‌شود. ایشان آبرودار درگاه الهی هستند همانطور که در دعای توسل می‌خوانیم: «یَا وَجِیهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّه؛ [۶] ای آبرومند در نزد خدا! براى ما نزد خدا شفاعت کن.» و نیز در زیارت جامعه کبیره، اهل بیت علیهم السلام را به عنوان شفیعان در قیامت خطاب کرده و می‌گوییم: «أَنْتُمُ الصِّراطُ الْأَقْوَمُ ، وَشُهَداءُ دارِ الْفَناءِ، وَشُفَعاءُ دارِ الْبَقاءِ؛ [۷] شمایید راه راست‌تر و گواهان خانه فنا و شفیعان خانه بقا.»
ضمانت پیامبر مهربانی‌ها
در روایتی امام رضا(علیه السلام) از اجداد طاهرینشان نقل می‌کنند که رسول خدا فرمودند: «مَنْ ضَمِنَ لِی وَاحِدَةً ضَمِنْتُ لَهُ أَرْبَعَةً ـ یَصِلُ رَحِمَهُ فَیُحِبُّهُ أَهْلُهُ وَ یُوَسَّعُ عَلَیْهِ فِی رِزْقِهِ ـ وَ یُزَادُ فِی أَجَلِهِ وَ یُدْخِلُهُ اللَّهُ فِی الْجَنَّةِ الَّتِی وَعَدَه؛ [۸] کسى که یک چیز را برای من ضمانت کند من برای او چهار چیز را ضمانت می‌کنم. [اگر] صله رحم کند خانواده‌اش او را دوست خواهد داشت، و در رزق او وسعت داده می‌شود، و عمر او را زیاد می‌شود و خداوند او را در بهشتی که به او وعده داده وارد می‌کند.»
نخستین نکته‌ای که از این روایت فهمیده می‌شود این است که ضمانت معصومین (ع) همواره در چهارچوب و قواعد دین اسلام صورت می‌گیرد.
دیگر این که، هیچ چیزی نمی‌تواند جای ایمان به خدا را پر کند و ضمانت مزبور تنها در مورد مسلمانان است. مگر این که در شرایطی، صله رحم، موجب جدایی انسان از وادی کفر و پیوستن به جرگه مؤمنان شود چرا که دین مبین اسلام تأکید ویژه‌ای نسبت به صله ارحام و خویشاوندان دارد و چه بسا صله رحم، شرایط گرویدن قلبی و عملی به دین اسلام را مهیا کند.
برکات دنیوی صله رحم: محبوبیت، رزق و روزی، طول عمر
طبیعی است کسی که نسبت به اقوام و خویشان خود احساس مسئولیت کند، محبت به او در دل‌های آنان ریشه دوانده و افزوده می‌شود. امام رضا (ع) در میان بستگان خویش از محبوبیت فراوانی برخوردار بود چنان که وقتی قصد سفر به مرو را داشتند آنها را جمع کردند و همگی در فراغ امام رضا (ع) گریه کردند. یکی دیگر از نمودهای این محبوبیت، سفر خاندان ایشان از جمله خواهر گرامی‌شان حضرت معصومه سلام الله علیها به سوی مرو به قصد زیارت ایشان است.
گر چه اصل رزق و روزی همه بندگان از طرف خدای متعال ضمانت شده است اما اختلاف در کمیت و کیفیت رزق انسان‌ها همیشه وجود داشته است و صله رحم می‌تواند روزی انسان را از هر جهت توسعه دهد.
بر کسی پوشیده نیست که امام رضا (ع) از تمکن مالی خوبی برخوردار بودند ولی این وسعت مالی خود را در جهت درست به کار می‌بستند چنان که می‌فرمایند: «لاتَسْتَقِلُّوا قَلِیلَ الرِّزْقِ فَتُحْرَمُوا کَثِیرَهُ؛ [۹] روزی کم را اندک نشمارید که از روزی فراوان محروم می شوید.»
آرامشی که در پی ارتباط صمیمی و مداوم با خویشان نزدیک به انسان دست می‌دهد تأثیر ویژه‌ای بر میزان بقا سلامتی جسم و روح انسان دارد اما این، همه دلیل طولانی شدن عمر نیست بلکه غیر از صله رحم کارهای دیگری نیز عمر انسان را افزایش می‌دهند.
مثلاً امام رضا (ع) نقل می‌کنند که امام صادق (ع) در مورد کناره‌گیری از فتنه و شر فرمودند: «تَجَنَّبُوا الْبَوَائِقَ یُمَدَّ لَکُمْ فِی الْأَعْمَار؛ [۱۰] از فتنه ها و شرور کناره بگیرید، تا عمرتان طولانى شود.»
ورود در بهشت موعود
ضمانت آخر و چهارمین ضمانت رسول خدا (ص) تکمیل کننده برکات صله رحم است زیرا پای برکات صله رحم را به آخرت نیز باز می‌کند و موجب ورود شخص به بهشت موعود الهی می‌شود. امام صادق(علیه السلام) در مورد تأثیر صله رحم در حساب قیامت می‌فرمایند: «صِلَةُ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الْحِسَابَ یَوْمَ الْقِیَامَة؛ [۱۱] صله رحم، حساب در روز قیامت را آسان می‌کند.»خلاصه اینکه، صله رحم کننده، هم دنیای خوش و آبادی دارد و هم در آخرت سعادتمند خواهد بود و این، بهترین نتیجه قابل تصور برای آن است.
محسن رفیعی
پی‌نوشت
[۱] سوره انبیاء، آیه ۱۰۷.
[۲] سوره نجم، آیات ۳ و ۴.
[۳] فضل بن حسن طبرسی، إعلام الورى بأعلام الهدى (دار الکتب الإسلامیة: تهران، بی‌تا)، ج ۱, ۸۱; فضل بن حسن طبرسی، زندگانى چهارده معصوم علیهم السلام (کتابفروشی اسلام: تهران، ۱۳۹۰)، ۳۶.
[۴] علی بن حسین مسعودی، إثبات الوصیة للإمام علیّ بن أبی طالب (انصاریان: قم، ۱۴۱۷)، ۱۷۳; علی بن حسین مسعودی و علی بن حسین مسعودی، ترجمه إثبات الوصیة لعلی بن أبیطالب (کتابفروشی اسلامیه: تهران، ۱۳۶۲)، ۳۲۳.
[۵] سعید بن هبه‌الله قطب راوندی، الخرائج و الجرائح (مؤسسة الإمام المهدی (علیه السلام): قم، ۱۴۰۹)، ج ۱, ۲۹۹; محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحار الأنوار (دار إحیاء التراث العربی: بیروت، ۱۳۶۸)، ج ۴۷, ۱۱۲.
[۶] ابراهیم بن علی کفعمی، البلد الأمین ([بی نا]: بی جا، بی‌تا)، ۳۲۵؛ مفایتح الجنان، دعای توسل.
[۷] محمد بن علی ابن‌بابویه، من لا یحضره الفقیه (جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی: قم، ۱۳۶۳)، ج ۲, ۶۱۳؛ مفایتح الجنان، زیارت جامعه کبیره.
[۸] امام هشتم علی بن موسی (ع)، صحیفة الإمام الرضا علیه السلام (کنگره جهانی حضرت رضا (علیه السلام): مشهد مقدس، ۱۴۰۶)، ۵۶.
[۹] منسوب به على بن موسى، امام هشتم علیه السلام، الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا علیه السلام - مشهد، چاپ: اول، ۱۴۰۶ ق، ۳۳۸.
[۱۰] ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا علیه السلام - تهران، چاپ: اول، ۱۳۷۸ق، ج۲، ۳۶.
[۱۱] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی (اسلامیه) (دار الکتب الإسلامیة: تهران، ۱۳۶۳)، ج ۲, ۱۵۷, حدیث ۳۲.
انتهای پیام/
ارسال نظر