دلیل پیوستن جوانان قزاق به جنبش‌های افراطی/ سال جوانان در قزاقستان چگونه می‌گذرد؟

مدیر بخش جوانان اداره مسلمانان قزاقستان گفت: یکی از دلایلی که جوانان جذب جنبش‌های نامتعارف می‌شوند، عدم شناخت سنت‌ها و آداب و رسوم است. در حالی که سنت‌های ملی قزاق نزدیکی و پیوستگی بسیاری با دین اسلام دارد.

به گزارش عاشورا به نقل از خبرگزاری فارس، قزاقستان یکی از کشورهای آسیای مرکزی است که بعد از استقلال از شوروی همانند سایر جمهوری‌های این کشور، در صدد بازگشت به هویت خود و به دست آوردن هویتی مستقل از دوران شوروی است. قزاقستان همانند سایر کشورهای منطقه آسیای مرکزی تعداد قابل توجهی مسلمان را در خود جای داده، مسلمانان بومی و مهاجر عمده گروه‌های اسلامی در این کشور را تشکیل می‌دهند.

امروزه بیشتر مردم قزاقستان سنی و حنفی هستند. ۶۰ درصد جمعیت  این کشور را قزاق و ۱۰ درصد را اقوام ازبک، تاتارها و اویغورها تشکیل داده‌اند که آنان نیز حنفی هستند. پس از سال ۱۹۹۱ و استقلال قزاقستان، اسلام‌خواهی در این کشور گسترش یافت؛ به طوری که تشکل‌های دینی زیادی شکل گرفت و بیش از ۴۰۰ مسجد ساخته شد. براساس منابع تاریخی، نفوذ فرهنگ اسلامی که از نیمه دوم قرن هفتم شروع شد و چندین سده به طول انجامید، به طور موثری از طریق سرزمین خراسان تا نقاط دوردست دشت قبچاق گسترش یافت.

اکنون قزاقستان به عنوان یکی از کانون‌های قدیمی «تصوف» در آسیای مرکزی شناخته می‌شود و بنا به نظر کارشناسان طریقت عرفانی یسویه و فرقه صوفیه نقشبندیه در حیات معنوی قزاق‌ها حضوری برجسته دارد.

با توجه به خطر نفوذ تفکرات تندرو اسلامی در این کشور، در سال‌های اخیر جوانان مسلمان قزاق مورد توجه ویژه اداره مسلمانان قزاقستان قرار گرفته‌اند و آن‌ها کوشیده‌اند با شیوه‌های فرهنگی و هنری جوانان پرشور مسلمان را پیش از بیش با معارف اصیل اسلام آشنا سازند، به همین منظور با «عدالت رحیم اولی کاپن» مدیر بخش جوانان اداره مسلمانان قزاقستان (زیر نظر دولت جمهوری قزاقستان) گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌آید:

 

استفاده از نیروی جوانان قزاق در ساخت مسجد

فعالیت اصلی «بخش جوانان» در این اداره چیست؟

در این بخش چهار محور شامل فعالیت‌های تبلیغاتی (خطبه‌ها، کارهای اطلاعاتی، سمینارها)، فعالیت‌های امور تربیتی- شناختی (آموزش سواد دینی، امور تربیتی، پرسش و آزمون، میزگرد، بحث‌ها)، رویدادهای اجتماعی (خیریه، فعالیت‌های اجتماعی و غیره) و فعالیت‌های ورزشی (مسابقات ورزشی، ماراتن‌های خانوادگی) پیگیری می‌شود. البته با توجه به این اهداف و جهت‌گیری‌ها جلسات مختلف در سال برگزار می‌شود. برای مثال در چارچوب فعالیت تبلیغاتی سخنرانی‌هایی با عنوان «ما علیه تروریسم هستیم»، «آینده بدون مواد مخدر»، «عشق به وطن ـ از ایمان» و دیگر برپا شد. فعالیت‌های امور تربیتی ـ شناختی شامل سمینارها، کنفرانس‌ها، انجمن‌ها، میزگردها، مسابقات قرآن و غیره است.

با توجه به اینکه سال ۲۰۱۸ سال «اسلام و خانواده» نامیده شد، در مدارس سمینارهایی با عنوان «شادی خانواده» برگزار شد. در چارچوب رویدادهای اجتماعی، فعالیت نظافتی و اقدامات مختلف برگزار می‌شود. به عنوان مثال، فعالیت نظافتی با عنوان «همه برای یک»، «پاکیزگی نیمه ایمان» و اقدامات پاکسازی گورستان و سنگ قبرها برپا می‌شود. علاوه بر این، جوانان در ساخت چند مسجد کمک و همیاری داشتند. همچنین از خانه‌های سالمندان و یتیم‌خانه‌ها بازدید می‌شود و به سالمندان و کودکان هدیه می‌دهند. در زمینه ورزش نیز مسابقات فوتبال، والیبال، بسکتبال، همچنین در حوزه ورزش‌های سنتی برگزار و در چارچوب افزایش محبوبیت ورزش‌های سنتی میان مردم، هنگام جشن‌های همچون عید فطر، عید قربان مسابقات در طناب‌کشی و قاپ‌بازی برگزار می‌شود.

تمام این فعالیت‌ها با هدف جلوگیری از مسائلی مانند خودکشی، الکلیسم، قمار، وابستگی به شبکه‌های اجتماعی، مصرف مواد مخدر در میان جوانان، استفاده مؤثر از اوقات فراقت و تقویت ایمان آنها برگزار می‌شود.

چرا به این فکر افتادید که یک بخش مستقل برای جوانان در نظر بگیرید؟

«بخش کار با جوانان» اداره مسلمانان قزاقستان در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد. در سال ۲۰۱۷  طبق دستور مفتی سریکبای حاجی اورازا به عنوان «بخش جوانان» نامگذاری شد. هدف اصلی ایجاد این بخش، تربیت جوانان پرانرژی، مشتاق و تحصیل‌کرده با کمک اعتقاد دینی مطابق با الزامات زندگی مدرن است. زیرا بخش بزرگی از جمیعت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند و آموزش جوانان به انجام یک کار مفید برای آینده آن‌ها، وظیفه ماست. هر جوان برای ما مهم است، زیرا او همچون آجر، سازنده خانه‌ای به نام جامعه است. اگر این آجر کیفیت نداشته باشد، درباره خانه‌ای که می‌خواهیم بسازیم چه می‌توان گفت؟ قزاقستان خانه مشترک ماست و آینده آن در دست ماست. به نظر من «بخش جوانان» به موقع تأسیس شده است.

امام جماعت فقط برای برپایی نماز جماعت نیست/ حضور مفتی‌های قزاق در عرصه‌های مختلف اجتماعی

شما با مراکز آموزشی، سازمان‌های اجتماعی و سازمان‌های جوانان  مانند «اتحاد دانشجویان»، «ژاس اُتان» چه جور همکاری‌هایی دارید؟

یکی از وظایف اصلی بخش جوانان، همکاری با سازمان‌های جوانان در کشور است. در سال ۲۰۱۶ همراه با اتحاد جوانان «ژاس اُتان» همایش سراسری جوانان با عنوان «جوانان؛ آینده کشور» را برگزار کردیم. علاوه بر این، در سال ۲۰۱۷ با مشارکت سازمان‌های جوانان در سراسر کشور مسابقات فوتبال «جوانان استپ کبیر» برپا شد. بخش جوانان دارای متخصصان مسئول در هر منطقه است و همه آن‌ها با سازمان‌های جوانان محلی و سازمان‌های دانشجویان همکاری می‌کنند. فعالیت این بخش تنها به یک مسجد یا یک خطبه محدود نمی‌شود.

 

مردم فکر می‌کنند وظیفه امامان جماعت فقط برپایی نماز و برپایی مراسم نذری است. اینطوری نیست و باید چنین افکار را از بین ببریم. علاوه بر فعالیت‌های مذهبی، متخصصان ما به طور فعالانه در زندگی اجتماعی شرکت می‌کنند. بدون توجه به محافل مختلف در جامعه، تمام جوانان را مورد توجه قرار می‌دهیم. زیرا افرادی هستند که به مسجد رفت و آمد دارند یا به مسجد نمی‌آیند، یعنی افرادی هستند که نماز می‌خوانند و یا نمی‌خوانند. کار کردن با کسی که سواد دینی دارد، البته آسان است. وقتی به افرادی که اطلاعات دینی ندارند و یا دانش آن‌ها از مذهب کم و اندک است آموزش می‌دهیم، متوجه می‌شویم که خدمت واقعی به دین یعنی چه.

برخی جوانان قزاق به علت آموزش‌های شتابزده از مسیر دین واقعی خارج شده‌اند

جوانان قزاقستانی در قرن ۲۱ چه نگرشی نسبت به دین دارند؟

این واقعیت که ۷۰ درصد جماعت مسجد را جوانان تشکیل می‌دهند، موجب خوشایندی است. این امر نگرش جوانان مدرن نسبت به دین را منعکس می‌کند. شاید جوانان به تمام وظایف مذهبی و دینی خود عمل نکنند، اما به خدا و پیامبر ایمان دارند. همه چیز به مدتی زمان نیاز دارد. چنین چیزی وجود ندارد که بلافاصله شروع به نماز خواندن کند. فرد باید داوطلبانه و آگاهانه به دین برسد. فردی که با عجله به دین می‌آید، می‌تواند به زودی از آن خارج شود. اگر به رفتار و اعتقادات جوانانی که از ادیان غیرسنتی اطاعت می‌کنند توجه کنیم، در می‌یابیم که بسیاری از آن‌ها به علت آموزش‌های نادرست و شتابزده از مسیر دین واقعی خارج شده‌اند. بیشتر آن‌ها معنای واقعی اسلام را درک نمی‌کنند و فقط در چارچوب «مجاز و ممنوع» زندگی می‌کنند. ما نمی‌توانیم آن‌ها را سرزنش کنیم. آن‌ها به دلیل محیط نادرست، ندیدن استاد و تفکر انتقادی به این مسیر گام نهاده‌اند.

به نظر می‌رسد که آموزش دینی به تنهایی کفایت نمی‌کند و در کنار آموزش دینی باید سنت‌ها و آداب و رسوم را نیز یاد گرفت. کسی که می‌تواند دین و سنت خود را به هم پیوند دهد، هرگز  از ملیت دیگری تقلید نخواهد کرد و به ابزار ترویج فرهنگ ترکی یا عربی تبدیل نمی‌شود. یکی از دلایلی که جوانان جذب جنبش‌های نامتعارف می‌شوند، عدم شناخت سنت‌ها و آداب و رسوم است. در حالی که سنت‌های ملی قزاق نزدیکی و پیوستگی بسیاری با دین اسلام دارد. به ویژه سنت پیامبر اعظم (ص) و حدیث‌های او بخشی جدایی‌ناپذیر از سنت‌های ما شد و در شکل‌گیری فرهنگ مردم کشورمان نقش داشت.

جوان مسلمان قزاق شجاعت شیر، اراده ببر و بال عقاب را دارد

جوانان مسلمان قزاق دارای چه شاخصه‌هایی هستند؟

به نظر می‌رسد که «ماغژان ژومابایو» شاعر قزاق شعر مشهور خود را به نسل جوانان مدرن اختصاص داده است. من فکر می‌کنم که جوانان امروز شجاعت شیر، اراده ببر و بال عقاب را دارند. این یک اغراق نیست. در واقع جوانان دارای توان و ظرفیت زیادی هستند و باید از آن به طور کارا استفاده کرد. قبل از اینکه نتیجه کارمان را بینیم، نمی‌دانیم چه چیزهایی را می توانیم به دست بیاوریم. می‌خواهم درباره یکی از معایب‌ جوانان امروز بگویم. با توجه به اینکه بنده نماینده نسل جوانان هستم، این معایب به من هم مربوط است. ما کمبود ابتکار و خلاقیت داریم، از آغاز کردن یک کار جدید می‌ترسیم و نمی‌خواهیم مسؤولیت داشته باشیم. این چطور آشکار می‌شود؟

 

این چیزی است که موجب بی‌اعتمادی و به تلاش و توانایی خود می‌شود. نباید انکار کرد که در بعضی موارد تنبلی نیز تأثیر می‌گذارد. بین جوانان، عالم، شاعر، طراح، برنامه‌نویس، موسیقی‌دان و نقاش فراوان وجود دارد. ولی ما نمی‌دانیم که چنین توانایی‌هایی داریم، زیرا نمی‌توانیم پتانسیلمان را آشکار سازیم. در بعضی موارد ما به کاری که علاقه نداریم، مشغول هستیم و زمان خود را هدر می‌دهیم. یک عبارت وجود دارد که می‌گوید: «کار مورد علاقه را انجام بده و کار را که انجام می‌دهی دوست داشته باش». به نظر می‌رسد که یک چیز ساده است، اما در زندگی واقعی خیلی ساده نیست. معتقدم که اگر جوانان بتوانند ویژگی‌های خود را توسعه دهند و کمبودهای خود را برطرف کنند، آینده ما روشن خواهد شد.

با توجه به اینکه سال ۲۰۱۹ در قزاقستان سال جوانان است، چه نوع اقداماتی انجام شده است؟

«بخش جوانان» برای سال جوانان برنامه ویژه‌ای تهیه کرده است. ویژگی‌های این برنامه آن است که هر ماه با عنوان خاصی نامگذاری شده و هر ماه برای یک زمینه اختصاص داده شد. به عنوان مثال، ماه جاری «جوانان و فرهنگ» نامیده می‌شود که شامل برنامه‌هایی نظیر همراهی جوانان هنگام بازدید از موزه‌ها، تئاترها، شب‌های فرهنگی، سازماندهی شب‌های معنوی با شاعران جوان، آموزش نسل جوان به اسب‌سواری و سازماندهی مسابقات خواندن حماسه‌ها می‌شود یا ماه جولای را ماه «جوانان و تاریخ» نامگذاری کردیم و ماه آگوست «جوانان و سنت‌ها» نامیده می شود. همچنین در هر ماه رویدادهایی برگزار می‌شود. اگر توجه کنید، می‌بینید که جوانان هنگام تابستان با فرهنگ، تاریخ و آداب و رسوم کشورمان آشنا می‌شوند. علاوه بر این در ماه آوریل اولین همایش بین‌المللی «جوانان و معنویت» برپا شد. در این همایش جوانان فعال قزاقستان و روسیه حضور داشتند و مسایل مهم اجتماعی روز را مطرح کردند.

 

همچنین از ۱۷ تا ۲۱ ژوئن در استان قزاقستان شرقی سمینار سراسری با عنوان «موج جوان» برگزار شد. در این مراسم از هر استان ۵ نفر شرکت کردند. بین شرکت کنندگان سمینار کارمندان اداره مسلمان قزاقستان، نمایندگان گروه‌های اطلاعات ـ تبلیغاتی محلی  و جوانان فعال حضور داشتند. هدف این سمینار تبلیغ مراسم اداره مسلمانان، حمایت از «سال جوانان»، تقویت روابط معنوی جوانان و تبادل تجربه کاری است. این سمینار طی ۵ روز برگزار شد. این یک بخش کوچک برنامه ما برای این سال است. باید توجه کنیم جوانان امروز خلاق و نوآور هستند. اگر از ما حمایت کنند می‌توانیم قله‌های موفقیت را فتح کنیم. در این راستا جوانان را به تحقیق، تقویت دانش خود و تلاش برای کشور تشویق می‌کنم.

انتهای پیام/

 

ارسال نظر