رونمایی از جدیدترین مجموعه شیعه شناسی در وین/ پاسخی فرهنگی به اهانت کنندگان پیامبر(ص) داشته باشیم

به گزارش تیتر عاشورا به نقل ازخبرنگار شفقنا، حجت الاسلام و المسلمین پروفسور حمید کثیری در این برنامه که به صورت مجازی برگزار شد، ابتدا از تلاش های مهرداد آگاهی رایزن فرهنگی ایران در وین، انجمن اسلامی دانشجویان در اروپا و همچنین افرادی که در مسیر شناخت شیعه به مردم جهان، وی را یاری کردند، تشکر کرد و گفت: تلاش این است، ره آورد خرد شیعی را به دیگران نشان دهیم کما اینکه همین شیوه، شیوه سلف صالح ما بوده است. ما با مبانی عقلی و منطقی با جهان مواجه می شویم و معارف قرآن و روایات را به جهانیان تقدیم می کنیم، اما در مقابل، اندک کسانی هستند که به جهات خاصی در مقابل رویکرد منطقی ما، متوسل به رویکردها یا عکس العملی های غیر منطقی می شوند کما اینکه امروز در دنیا شاهد آن هستیم.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: امروز این آمادگی را داریم که در همه کشورها به خصوص در دانشگاه ها به هر زبان و در هر سطحی که این کشورها تمایل داشتند، معارف رها از خشونت عقلی و منطقی تشیع را تقدیمشان کنیم و اگر هم آنها پیامی برای ما دارند با کمال خضوع از آنها می پذیریم.

وی اظهار کرد: معتقدیم پاسخ خرد، خرد و پاسخ منطق، منطق می باشد و فعالیت های آکادمیک بر این اساس بنا شده است، ما امر به خرد و اخلاق و ادب شدیم و به هر صورت الْإِسْلَامُ یَعْلُو وَلَا یُعْلَى است لذا پیام خود را می رسانیم و در برابر دریافت پاسخ صبور هستیم و امیدواریم مشکلات موجود در مسیر دریافت پیام به زودی برطرف شود.

دکتر کثیری در خصوص فعالیت های علمی خود بیان کرد: بنده طلبه ای از حوزه علمیه قم هستم، نزدیک به چهل سال افتخار حضور در این صنف را دارم و در این چهل سال تلاش داشتم که همیشه طلبه باشم و هستم و خواهم بود. هنگامی که مشغول نوشتن پایان نامه دکتری بودم، سوپروایزر من تأکید داشت که زودتر پایان نامه را تمام کنم، اگرچه من در یک سال و نیم تز دکتری را نوشتم، اما ایشان می گفتند که متمرکز شوید که زودتر تمام شود و شما باید هر چه زودتر استاد شوید. من عرض کردم که بنده طلبه هستم و می خواهم طلبه بمانم، در ابتدا درک این نکته برای ایشان سخت بود، ولی بعدها که با فرهنگ ما آشنا شد، گفت که من هم تصمیم گرفتم که طلبه بمانم.

وی افزود: بنده در حوزه علمیه قم و مازندران مانند هر طلبه دیگر اشتغال به درس های معمول داشتم و در کنار درس های معمول چند رشته دانشگاهی را هم تجربه کردم، در رشته ادیان و یک زمان دیگر در بخش فقه زیدیه، مشغول به تحقیق شدم تا اینکه خداوند لطف کردند و بنده اشتغال به تحقیق در مورد آثار اخلاقی، عرفانی و فلسفی حضرت امام خمینی(ره) شدم.

این محقق و پژوهشگر اظهار کرد: در کنار درس های حوزوی، هیچ وقت از نگاه آکادمیک به موضوعات علمی غافل نبودم لذا در حوزه تا سطوح عالی، ۶ سال در فقه و اصول حضور داشتم و علاوه بر حوزه علوم اسلامی، وارد دانشکده الهیات کاتولیک شدم. در این دانشکده با معارف آنان آشنا شدم و پایان نامه دکتری نوشتم و این مدرک علمی را از این دانشگاه معروف بین المللی کسب کردم. نکته جالب اینکه این اولین بار بود که یک طلبه موفق می شود دکتری الهیات کاتولیک کسب کند، ابتد این امر بسیار سخت بود چرا که در وزارت علوم این کشور قانونی برای یک غیرمسلمان وجود داشت که در رشته الهیات کاتولیک تحصیل کند و همچنین قوانین کلیسای کاتولیک این اجازه را نمی داد، لذا با زحمات بسیار و در نهایت به نوعی با اجازه پاپ، دستور اخذ شد که بنده توانستم از تز دکتری دفاع کنم.

وی گفت: علاوه بر دکتری، بنده چندین سال مشغول تدریس شدم و در دانشکده الهیات کاتولیک دانشگاه وین تز پروفسوری نوشتم و این هم باز اولین بار بود که یک مسلمان در این رتبه تز پروفسوری می نویسد و جالب اینجا بود که از بدو ورود بنده با بالاترین رتبه علمی که در آنجا متصور بود یعنی به عنوان پروفسوروارد شدم. در کنار این فعالیت های آکادمیک که بسیار هم لازم بود، بنده همیشه توجه به این نکته داشتم که به رسالت طلبگی خود وفادار باشم، به نوعی تلاشم این بود که مرجعیت علمی در این حوزه تحقق پیدا کند.

دکتر کثیری با طرح پرسشی مبنی بر اینکه چطور توانسته در رشته خود به مرجعیت علمی برسد و این مرجعیت علمی به چه معناست؟ اظهار کرد: در غرب کلیشه هایی وجود دارد، کلیشه های اسلام شناسی و کلیشه های شیعه شناسی حدود ۱۵۰ سال است که این کلیشه ها استاندارد هستند و تغییر این کلیشه ها بسیار سخت است، یکی از راه های رسیدن به مرجعیت علمی تغییر کلیشه های تحقیق و پژوهش در عرصه اسلام شناسی و شیعه شناسی است و لازم می باشد توجه داشته باشیم اینان با اصولی که خودشان برای خودشان تعریف کردند با اسلام و تشیع مواجه می شوند لذا همیشه در چارچوب تعریف هایی که دارند و راهبردهایی که تشخیص داده، کار می کنند بنابراین لازم است از برون، کسی با زبان خود و با علمیت بالا وارد حوزه های فکری آنان شود و با آنها هماوردی کند و آنها را آهسته به سمت تغییر کلیشه های اسلام شناسی و شیعه شناسی سوق دهد.

این محقق و پژوهشگر تصریح کرد: وقتی کلیشه ها شروع به تغییر کنند، آهسته، آهسته می توان معارف اسلامی واقعی را از طریق همدرسی، تدریس، ارایه کنفرانس های علمی و تألیف کتاب و تئوری پردازی و از طریق ثبت موسسات انتشاراتی بین المللی که بتوانند ارگان تفکر تشیع در جهان باشند، به آنان ارایه داشت و در اختیارشان قرار داد.

وی در مورد اینکه آیا هر کتابی یا هر تدریسی این توانایی را دارد که ما را به تحقق مرجعیت علمی در هر حوزه زبانی، علمی و رشته تحصیلی که هستیم، برساند، گفت: اگر کتاب ها، علمی بوده باشد و دارای استانداردهای معتبر باشد، طبعاً اقبال به آنها زیاد می شود و یا حداقل پاسخ معتبر به نیاز انسان ها و به ویژه مجامع آکادمیک خواهد داد و اگر نسل کنونی آکادمیک در مقابل ارایه منطقی کمی سرسخت باشد، امید به نسل های آینده هست که آنها راحت تر به حقایق اسلامی دست خواهند یافت چون کسانی در کنارشان دارند که با زبانشان و در قالب فرهنگشان و بنا به ظرفیت فکری آنان، اسلام را عرضه می کنند؛ این مساله جدیدی است و تاکنون اینگونه حضوری در مجامع آکادمیک نداشتیم.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: حقیقت این است که جای ما در این عرصه ها خالی بوده است، اما خوشحالم بیان کنم که تشیع از اعتزال خارج شده و به یک اقبال عمومی رسیده و به طور مستقیم و در صحنه به نیازها پاسخ می دهد لذا باید برای توفیق در این امر «زبان» فاخر و علمی، «تحصیل» صحیح و معتبر، «پژوهش» اصولی، «تدریس» مبتنی بر استدلال و روش و «تألیف» مبتنی بر اصول جدید نویسندگی و اصول جدید تحقیق مبتنی بر پاورقی های ارزنده از قرآن، روایت و اقبال علمای مسلمان و دیگران باشد.

وی با اشاره به اینکه استانداردهای بیان شده هستند که امروز در جهان سخن می گویند، گفت: پس از تألیف یک امر بسیار مهم که به ما این توانایی را خواهد داد تا بتوانیم به مرجعیت علمی برسیم، تئوری پردازی و ثبت تئوری و انتشار آنهاست چرا که انسان صاحب نظریه در همه مجامع آکادمیک مورد استقبال است و در هر حوزه ای به دنبال او می گردند، در حوزه کاری ما نیز به همین صورت است، تئوری هایی از جانب بنده سبک شده که جدید هستند از جمله هرمنوتیک رها از خشونت تشیع و حقوق متون.

دکتر کثیری مشخص شدن اصولی برای تبیین، فهم و عمل به متون مقدس را ضروری دانست و اظهار کرد: سه میلیارد مسلمانان، یهودیان و مسیحیان، اعتقاد به متون وحیانی دارند و اگر بودایی ها، هندوها و زرتشتی ها را نیز اضافه کنیم، پنج میلیارد انسان می شویم که به متون مقدس ایمان دارند، اما هنوز نُرم هایی را خلق نکردیم که با توجه به آنها متون مقدس خوانده، فهمیده، تفسیر و تبلیغ و براساس آنها عمل شود. سوال اصلی دررویکرد رها از خشونت این است که آیا هر کسی می تواند هر متنی را به هرگونه بخواند و آن را ابزاری برای کشتار انسان ها استفاده کند؟! سخن در این زمینه بسیار و کتاب هایی در این زمینه یا تألیف و منتشر شده و یا در حال انتشار است بنابراین تئوری پردازی نقطه اصلی است که از آن طریق می توانیم مرجعیت تشیع را در حوزه های آکادمیک محقق کنیم.

این محقق و پژوهشگر افزود: زمانی که انسان به مرحله تئوری پردازی برسد، مورد رجوع می شود و فکرش در مجامع آکادمیک منتشر می گردد، پاورقی ها از آثارش نقل می شوند برای اینکه روش معتبری دارد و مرجع تحقیق، تألیف مقالات و پایان نامه ها و کتب است، همایش های علمی برای ایشان یا برگرفته از آثار ایشان برگزار می شود و خلاصه اینکه اگر ما در شیعه شناسی و شیعه پژوهی به آثار کسانی که صاحب تئوری هستند، مراجعه نکنیم یا اگر دیگران به آثار شیعه شناسی و شیعه پژوهشی ما مراجعه نکنند و به آن رفرنس ندهند، این دسته از پژوهش ها مُهر نامعتبر خواهند خورد.

به عنوان نمونه شخصی صاحب تئوری است که ایشان چندین کتاب در مورد جابربن حیان آن شاگرد معروف امام صادق(ع) نوشته و تقریباً هیچ تحقیقی به رسمیت شناخته نمی شود مگر به آثار ایشان ارجاع داده شود، این شخص نافی وجود جابربن حیان است و این امر شبهه بزرگی را در جوامع علمی ایجاد کرده است، اگرچه یکی از نزدیکان ما در این زمینه پایان نامه نوشته و این موضوع را دست گرفته، اما یک دست صدا ندارد.

دکتر کثیری گفت: در جوامع غربی تئوری پردازی های زیادی برای القای حجیت کلیشه های فکری و تحقیقی خودشان ایجاد شده است، در این زمینه ما کمتر تلاش نمودیم و اگر در این زمینه تلاش کنیم به تحقق مرجعیت علمی دست خواهیم یافت.

وی یکی دیگر از عوامل موفقیت در مرجعیت علمی را تعدد تألیفات دانست و تصریح کرد: اول اینکه نباید به یک تألیف بسنده کرد، باید تعداد تألیفات در یک موضوع یا در موضوعات مختلفی که به هم استناد دارند، بسیار باشد. دوم اینکه باید تألیف مستند باشد. سوم اینکه تألیف باید دعوت به نقد کند و پرسشگر باشد و در انسان پرسشگری ایجاد کند، به بیان دیگر تألیف باید فعال باشد و فعالانه به انجام برسد نه منفعلانه، یکی از وجوه فعال بودن یک تحقیق، پژوهشگر و محقق این است که به خود نقد وارد کند.

وی ادامه داد: نقد به خودی درسی است که ما از امیرالمومنین علی(ع) خواهیم گرفت. قرآن کریم در هر لحظه آدمیان را می طلبد و دعوت می کند که اگر شما فکر می کنید من سخن خدا نیستم، کتابی یا سوره ای یا سخنی مثل من بیاورید. بیش از ۱۴۰۰ سال است که این دعوت، پرسشگری و پیشنهاد از جانب قرآن در هر لحظه در دنیا بیان می شود، اما تاکنون کسی نتوانسته به آن پاسخ دهد و قرآن را به چالش ببرد و ما از همین روش در تحصیل، تحقیق و تألیف استفاده کردیم.

این محقق و پژوهشگر بیان کرد: در کمتر کتابی از آثار بنده، بحث تحدی قرآنی مطرح نشده است و جالب اینجاست که تمام کسانی که در درس های خود نقدی بر آثار بنده وارد نمودند، هیچ کدام تاکنون اشاره به بحث تحدی نکردند که ایشان براساس استناد به قرآن همه ما را به چالش طلبیده است چرا که اگر به این نکته اشاره کنند، دانش پژوه خواهد پرسید که آیا توانستید قرآن را نقد کنید؟ و پاسخ قطعاً منفی است.

دکتر کثیری تأکید کرد: در کشورها و مجالس مختلف و به زبان های مختلف از همگی تقاضا کردیم، تمام توان خود را به کار بگیرند و قرآن را نقد کنند و تاکنون هیچ کسی نتوانست نقدی کند و قطعاً هم در آینده نخواهد توانست، آیا این امر حجت، منطق و خرد نیست که کتابی خود را به بازار نقد می گذارد، اما کسی را یارای هماوردی با آن نیست. حضرت علی(ع) می فرمایند: «سَلُونِی قَبْلَ أنْ تَفْقِدُونِی؛ از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید» هیچ کسی در تاریخ چنین خواهشی را از کسی نکرده است و این دلیل حجیت و منطقی بودن و عقلی بودن معارف تشیع است و بنده هم با همین دو روش با جهانیان تعامل دارم و اگر توانسته ام قدم هایی در راه تحقق مرجعیت علمی تشیع بردارم، تمام تحقیقات و توفیقات من مبتنی بر این دو اصل بوده و هست.

این محقق و پژوهشگر به تأسیس انتشارات بین المللی iLogos در وین اشاره و خاطرنشان کرد: این انتشارات در اواخر سال ۲۰۱۸ تأسیس شد و یک ماه پس از تأسیس، اولین کتاب از این انتشارات به نام «پدیدار شناسی تفکر و عقاید تشیع» منتشر و در وین رونمایی شد. در سال ۲۰۱۹ نیز دو جلد کتاب دیگر به نام «در آیینه تفکر و عقاید تشیع» از سوی این انتشارات به چاپ رسید و بیش از ۴۰۰ صفحه کاملاً آکادمیک و مبتنی بر گفتمان علمی تشیع در زمینه انسان شناسی، خداشناسی، فرشته شناسی و جهان شناسی بود. همچنین مجموعه کتب ۱۰ جلدی به زبان آلمانی و برگرفته از تز پروفسوری بنده بود، به چاپ رسید؛ این مجموعه همزمان به زبان انگلیسی نیز منتشر خواهد شد که در حال ترجمه آن هستم.

دکتر کثیری در مورد مجموعه کتب Der schia Islam  که در پایان رونمایی شد، نیز گفت: ۱۴ جلد از این کتاب به نام ۱۴ معصوم منتشر شده و مکمل آن که دایره المعارف تفکر عقاید تشیع است به جهانیان تقدیم می شود.

رایزن فرهنگی ایران در اتریش: پاسخی فرهنگی به اهانت کنندگان پیامبر(ص) داشته باشیم

به گزارش خبرنگار شفقنا، در ادامه این جلسه مهرداد آگاهی، رایزن فرهنگی ایران در اتریش ضمن تبریک میلاد پیامبر(ص) و امام صادق(ع) اظهار کرد: دو سال قبل به صورت حقیقی در همین مکان کتبی در خصوص تشیع را رونمایی کردیم و امسال هم به صورت مجازی کتاب جدیدی در موضوع تشیع تألیف پروفسور کثیری به زبان آلمانی معرفی و رونمایی شد.

وی ضمن محکومیت اهانت به ساحت پیامبر(ص) گفت: بسیار متأسفم از حوادث اخیری که در برخی از کشورهای اروپایی صورت گرفته و اهانتی که ساحت مقدس پیامبر(ص) و دین مبین اسلام انجام شد. به یاد دارم در سال ۸۴ که رایزن فرهنگی در کشوری بودم و متأسفانه آن زمان هم با همین طرز تفکر و کشیدن کاریکاتور به پیامبر(ص) اهانت شد، ما به عنوان متولی فرهنگی تصمیم گرفتیم، پاسخی فرهنگی به این اهانت داشته باشیم لذا به سرعت کتابی منتشر و در میان مردم توزیع شد که اتفاقاً در آن زمان بحث هایی را هم برانگیخت.

رایزن فرهنگی ایران در اتریش ادامه داد: جای تأسف دارد که هنوز هم برخی مسیر اشتباه را ادامه می دهند و اخیراً باز هم به ساحت پیامبر(ص) اهانت کردند، اگرچه این بار برنامه ریزی از قبل نداشتیم، اما نشر کتب جدید در خصوص معرفی شیعه و دین مبین اسلام باز هم پاسخ فرهنگی مناسبی به این اهانت ها داد.

آگاهی در پایان گفت: امیدواریم با همکاری انجمن اسلامی اروپا و به صورت زنجیره ای این اقدامات ادامه پیدا کند و پاسخ فرهنگی نسبت به این اهانت ها داشته باشیم.