انتقاد برخی شخصیت های سیاسی عراقی از تلاش برای ایجاد مانع در پروژه بندر فاو با هدف تامین منافع کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، در رسانه های عراقی خبرساز شده است.
به گزارش عاشورا نیوز به نقل از خبرگزاری ایرنا، «محمد الزیادی» نماینده پارلمان عراق از چارچوب هماهنگی شیعی در این باره به المعلومه عراق می گوید: برخی کشورهای حوزه خلیج فارس به دنبال اخلال در تکمیل بندر فاو هستند، و برخی از طرف‌های حاضر در روند سیاسی هم در این راستا در تلاش هستند که جلوی اجرای این پروژه را بگیرند.
«حیدر اللامی»، از اعضای ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی، تصریح می کند: تلاش های سیاسی برای ممانعت از تکمیل بندر فاو وجود دارد.
او این ادعا را مطرح می کند که «رئیس قوه مقننه تلاش کرده است تا از تکمیل بندر فاو جلوگیری کند، این درحالی است که مسئولیت تأخیر در تکمیل این پروژه برعهده تمام گروه های سیاسی است.»
«عارف عبد الجلیل»، نماینده ائتلاف الفتح هم بر لزوم تسریع در تکمیل بندر فاو تاکید کرده و بر این باور است که واگذاری آن به شرکت های چینی می تواند روند تکمیل بندر را تسریع کند.
اوایل دیماه ۱۴۰۰ صدها شهروند عراقی تظاهرات گسترده ای را در مقابل شرکت عمومی بنادر استان بصره در اعتراض به تاخیر شرکت کره ای در تکمیل ساخت بندر فاو برگزار کردند.
آنها خواهان تسریع در اجرای کامل همه بندهای توافق عراق و چین و اتصال این بندر به جاده ابریشم شدند با این استدلال که منافع مثبت قابل توجهی برای عراق خواهد داشت.
طرح ساخت بندر بزرگ فاو از سال ۲۰۱۰ توسط شرکت «هانوا» کره جنوبی مطرح شد اما به دلیل فشارهای خارجی و نبود جدیت لازم در طرف عراقی و اتهام های فساد در سطوح مدیریتی، تاکنون به سرانجام نرسیده است.
گفته می شود شرکت سازنده بندر فاو در زمان «عادل عبدالمهدی»، نخست وزیر سابق عراق به دلیل تهدید و فشار از سوی برخی گروه های مسلح بارها ناچار به توقف کار شده است.
در نیمه مهرماه ۱۳۹۹، شرکت کره ای «دوو» پس از پیدا شدن جسد حلق آویز مدیرش، توقف کار در پروژه بندر بزرگ فاو را اعلام کرد.
به نوشته وبگاه الحره وابسته به دولت آمریکا، قتل مدیر شرکت دوو در بصره حتی پس از اینکه وزارت کشور عراق آن را خودکشی اعلام کند، شک و تردید در احتمال اجرای این پروژه را بازگرداند.
در آن مقطع، برخی نیز انگشت اتهام را به سمت آمریکا نشانه رفتند و گفتند که به دلیل ارتباط بندر بزرگ فاو با پروژه «راه ابریشم» چین که عراق را در مسیر این طرح بزرگ اقتصادی قرار می دهد، واشنگتن یکی از مظنونان این حادثه تلقی می شود.
در اظهاری دیگر، «عامر عبدالجبار» وزیر حمل و نقل پیشین عراق و از مهمترین حامیان احداث طرح بندر بزرگ فاو ادعای خودکشی را بعید دانسته و گفته بود که مدیر شرکت کره ای به دست برخی کشورهای همجوار عراق که از طرح احداث بندر بزرگ فاو متضرر می شوند، کشته شده است.
وی تاکید کرده بود: «آیا حادثه، خودکشی بوده یا طرح برخی کشورهای متضرر از احداث پروژه بندر فاو؛ تردید دارم که گزینه نخست درست باشد.»
بر اساس گزارش ها، طرح بزرگ بندر فاو با هزینه ای بالغ چهار میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو قرار است با ظرفیت ۹۹ میلیون تن بار در سال، در دهانه خلیج فارس ایجاد شود و از آن به عنوان بزرگترین بندر در خلیج فارس و دهمین بندر بزرگ جهان یاد شده است.
پیش از آن، برخی رسانه ها خبر دادند که دولت عراق قصد دارد برای اتصال بندر مهم و بزرگ فاو در جنوب کشور به ترکیه، از طریق خط راه آهن، با شرکت های خارجی قرارداد امضا کند.
در آذرماه ۱۴۰۰ روزنامه رسمی «الصباح» در این باره خبر داد که شرکت راه آهن عراق به زودی قراردادی را برای تهیه مطالعات طرح های ارتباط ریلی فاو - ترکیه و همچنین قرارداد با یک شرکت خارجی برای اتصال شبکه داخلی راه آهن با کشورهای همسایه منعقد خواهد کرد.
به اردیبهشت ۱۴۰۰ برگردیم؛ زمانی که کشور عراق با وجود برنامه ریزی و تلاشی که داشت هنوز نتوانسته بود شبکه راه آهن خود را در سطح کشور یا فراتر از آن توسعه دهد و این وضعیت البته کماکان، ادامه دارد. بغداد تصمیم داشت از طریق ایران، ارتباط ریلی خود را با کشورهای همجوار توسعه دهد و همان زمان، «طالب جواد الحسینی» مدیر کل شرکت راه آهن عراق وابسته به وزارت حمل و نقل این کشور اعلام کرد که ارتباط ریلی بین عراق و ایران به مراحل نهایی خود رسیده است.
وی در گفت وگو با خبرگزاری رسمی عراق اعلام کرده بود که بررسی بندهای یادداشت تفاهم اجرایی کردن اتصال ریلی بین شلمچه و بصره آغاز می شود « در روزهای آینده شاهد اجرایی شدن این طرح خواهیم بود» و تاکید کرد که ارتباط ریلی با ایران به عنوان یک شاهراه راهبردی دارای اهمیت ویژه ای برای عراق است.
«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق نیز در۲۳ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ اعلام کرد که مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران برای ارتباط ریلی بین بصره و شلمچه به مراحل پایانی نزدیک شده است.
حالا اما، نه هنوز «روزهای آینده» مدیر کل شرکت راه آهن عراق فرارسیده و نه از «مراحل پایانی ارتباط ریلی بین بصره و شلمچه» خبری است که نخست وزیر عراق از آن سخن گفته بود.
صادقانه بگوییم؛ کوتاهی در تکمیل نشدن بندر فاو و طرح های تقویتی آن، البته مختص دولت خاصی در عراق نیست، هر چند نمی توان ادعا کرد که دولت های پی در پی، زیر فشارهای بین المللی و عملیات روانی پیچیده لابی های متعدد منتفع از این طرح نبوده اند.
از تاریخ ۵ آوریل ۲۰۱۰ ، عراقی ها پروژه بندر بزرگ فاو را آغاز کردند، پروژه ای که به گفته «نوری المالکی»، نخست وزیر وقت عراق، قرار بود یکی از برجسته ترین نشانه های مرحله جدید در این کشور باشد.
هزینه آن حدود ۴.۶ ملیارد دلار تخمین زده می شود و قرار بود در طول چهار تا پنج سال به اتمام برسد، ولی پس از گذشت ۱۰ سال از آغاز آن به جز موج شکنی که در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است بخش دیگری از این پروژه تکمیل نشد.
اوایل سال گذشته میلادی (۲۰۲۱)، «سلمان مهیوب»، کارشناس حمل و نقل بین المللی به رسانه ها گفت: بندر فاو می تواند به راحتی عراق را به مقصدی برای تجارت و حمل و نقل جهانی تبدیل کند، زیرا مسافت نسبتاً کوتاهی که عراق را به بنادر دریای سرخ و مدیترانه متصل می کند به عنوان یک کانال خشک عظیم می تواند بخش بزرگی از حجم تجارت جهانی را منتقل کند.
انتظار می رفت که عراق بتواند هزینه ساخت بندر را تنها در طول سه یا چهار سال پس از افتتاح آن باز یابد تا آن گونه که سلمان مهیوب عنوان کرد آن را به یک سرمایه گذاری باورنکردنی تبدیل کند.
به گفته «مجاب عبد الستار»، تحلیلگر سیاسی، «از اولین روزی که رسانه های عراق تصمیم برای ساخت این بندر را اطلاع رسانی کردند، ایجاد موانع و سنگ اندازی در برابر پروژه آغاز شد؛ در حالی که در بندر مبارک کویت که تنها چند کیلومتر با بندر فاو عراق فاصله دارد و مهم ترین رقیب آن به شمار می آید، کار با سرعت بالایی پیش می رود.»
«برهان المعموری»، عضو وقت کمیته خدمات پارلمان عراق نیز گفته بود: تاخیر متعمدانه ای در پرونده ساخت بندر فاو وجود دارد.
میدل ایست نیوز می نویسد: در کنار این اتهامات، کارزاری رسانه ای به راه افتاده که گروهی در دولت و پارلمان عراق را به توافق برای آغاز پروژه اتصال راه آهن با کویت متهم می کند، پروژه ای که گفته می شود بندر مبارک را به جای یک بندر بسیار مهم به یک بندر داخلی بی اهمیت تبدیل می کند.
روسای دولت و پارلمان عراق هر دو این اتهامات را رد کردند و «مصطفی کاظمی»، نخست وزیر عراق اطمینان داد که هیچ توافقی برای اتصال راه آهن بدون بررسی آن انجام نخواهد شد.
کارشناسان می گویند طراحی اصلی بندر فاو که شامل ساخت یک شهر و تاسیسات گردشگری و دریاچه ها است قادر به ایجاد ۱۴ هزار شغل برای مردم عراق است و می تواند سالانه ۱-۳ میلیارد دلار به خزانه عراق اضافه کند.
مجاب عبدالستار تحلیلگر سیاسی که پیشتر از او سخن رفت، می گوید: اهمیت بندر فاو، تنها اقتصادی نیست، بلکه سیاسی و دیپلماسی و نظامی نیز هست و به همین دلیل فکر می کنم با چالش های بسیاری رو به رو است.
بر اساس طراحی شرکتی ایتالیایی، ظرفیت بندر در حال ساخت فاو سالانه ۹۹ ملیون تن برآورد شده است تا به یکی از بزرگترین بنادر خلیج فارس و به دهمین بندر جهان تبدیل شود.
ارسال نظر